De blijvende impact van Resident Evil 4.

Een artikel van Bram Ryckaert

Onlangs werd de eerste échte gameplay getoond van de langverwachte Resident Evil 4-remake en die overtuigende beelden gooiden voor mij de nostalgia-sluizen volledig open: plots kwamen alle RE4-herinneringen terug. Flashback naar 2005, wanneer Shinji Mikami en zijn team actiegames voorgoed zouden veranderen.


Kiddy. Dat was één van de lege buzzwords die je vaak hoorde als het over Nintendo en de GameCube ging. In de vroege nillies gingen de console wars nog net iets harder dan nu en met één woord werd Nintendo’s paarse blokkendoos volledig neergesabeld. Toen kwam Capcom op de proppen met de ‘Capcom Five’, vijf games die exclusief voor GameCube werden ontwikkeld. Dat kiddy imago werd wat gesloopt door de grote – en onverwachte – naam in dat rijtje: Resident Evil 4.

Blockbuster actie

Dat de game exclusief voor Nintendo’s console zou uitkomen was al verrassend, maar wat we uiteindelijk in handen kregen was dat des te meer. Het project had er meerdere gefaalde versies opzitten (waarvan één evolueerde tot Devil May Cry), maar het werd snel duidelijk waarom. Mikami wilde de Resident Evil-franchise volledig vernieuwen… en dan moet je wat kladpapier gebruiken.


In de trailers was die verandering goed te zien, want de survival horror werd ingeruild voor pure blockbuster actie. Ik was fan van de originele games, maar door die koerswijziging kon ik niet wachten om RE4 te spelen. Dat deed ik in mijn kleine kot in Leuven, op een nog kleiner tv’tje… maar de impact kon niet groter zijn.

Dat was ook niet zo verwonderlijk, want Resident Evil 4 herdefinieerde zowat een heel genre. Het voelde nog een beetje als old school Resident Evil, maar toch ook niet. De controls waren nog tanky, want je kon niet bewegen én schieten, maar je had toch meer bewegingsvrijheid. Het over-de-schouder-perspectief zorgde voor het klassieke claustrofobische RE-gevoel, maar je kon nu wel mikken waar je wilde. Het was een feest van herkenning én vernieuwing. Je kon de oude regels nog vaag herkennen, maar ze waren volledig herschreven.

 

Dynamische combat

De grootste troef die Mikami uit zijn mouw schudde, was de dynamische combat. Je kon in de knie van een Ganado (geïnfecteerde dorpeling) schieten, hem doen struikelen en naar hem toe lopen voor een roundhouse kick. Viel hij neer? Dan kon je hem nog een paar keer slicen met je mes voor wat gratis schade. Die mix van combat op korte en lange afstand zorgde voor opzwepende gevechten, die alleen maar intenser werden als er meer volk op je af kwam. De dagen van trage zombies waren voorbij, crowd control was essentieel in Resident Evil 4. Daarnaast kon je ook de omgeving gebruiken in je voordeel. Schuif een kast voor de deur en je krijgt even adempauze. Kreeg je plots toch een kettingzaag voor je neus? Spring uit het raam, ontsnap het dak en improviseer verder.


Ieder gameplay scenario was zo een echte sandbox waarin je allerlei opties had om te overleven. De eerste grote encounter in het dorpje is daardoor iconisch geworden, want het laat je proeven van alle grote vernieuwingen in enkele minuten. Het is een beetje zoals level 1-1 in Demon’s Souls: één stukje vertical slice gameplay die talloze andere games zal beïnvloeden.

B-film vol oneliners

Dit is nog maar het begin van de memorabele toevoegingen, want eh… whadda ya buyin’?  Voor het eerst in de reeks konden we bij de merchant nieuwe wapens kopen, ze upgraden én onze gevonden prullaria omruilen voor geld. Dit eenvoudige systeem zorgde ervoor dat je iedere vuile schuur in de game binnenging, want overal kon je juwelen vinden die je meer goodies gaven. Upgrades en skill trees zijn nu in zowat iedere game gemeengoed, maar toen was het – zeker voor een shooter – nog vrij nieuw.

Nog een verademing was de beslissing van het team om hard te gaan voor een pulpy toon die – nog veel meer dan de andere Resident Evils – lijkt op een B-film, met een heel arsenaal aan oneliners van Leon (Your right hand comes off?, Where’s everyone going, Bingo?) Mikami wist perfect welk soort game hij aan het maken was, en een serieuze toon zou dit verpest hebben.

De pacing en het level design mogen we ook niet vergeten, want door de variatie in omgevingen, gevarieerde boss fights én een uitgebreid wapenarsenaal was RE4 een game die niet snel verveelde. Indrukwekkend als je weet dat de game véél langer was dan de vorige RE-titels. De eerste keer deed ik er ongeveer 20 uur over en ik startte meteen een tweede run in hard mode. Ook de Mercenaries mode speelde ik plat, tot ik de handcannon had vrijgespeeld. 

 

 

Grote invloed

Al deze elementen zorgden ervoor dat Resident Evil 4 een enorme hit werd, maar nog belangrijker was de invloed die Mikami’s meesterwerk had op de moderne actiegames. Zonder RE4 geen Gears of War, Dead Space of Uncharted. In 2005 wisten we enkel dat we een weergaloze actiegame aan het spelen waren, maar dat RE4 tot in 2022 zo invloedrijk zou zijn? Dat had niemand kunnen voorspellen.


En die exclusieve GameCube release? Tja… dat bleef niet zo. Al snel kwam een PS2-versie en later kon je met motion controls spelen op Wii. Daarna volgden nog meer heruitgaves. Voor Capcom zelf is RE4 the gift that keeps on giving, maar het toont jammer genoeg ook de stagnatie van het genre aan. We zijn nu 17 jaar verder en we kunnen de schaduw van deze monoliet niet ontwijken. RE4 beïnvloedde niet alleen andere devlopers, Capcom zelf is er nog niet in geslaagd om Resident Evil opnieuw uit te vinden zoals RE4 dat deed. RE7 was een terugkeer naar de horror roots, maar in de andere delen blijft RE4 altijd om de hoek loeren. In Village (deel 8 dus) voelde het soms zelfs aan alsof ik weer in RE4 aan het spelen was, alleen in eerste persoon.

Bram
Ryckaert

Het is dus vrij ironisch dat de game die zorgde voor de grote kentering ook zelf weer een remake krijgt, maar ik moet toegeven dat alles er geweldig uitziet. De combat is nog sneller en chaotischer, met enkele leuke toevoegingen. Een kettingzaag-parry met je mes? Sign me up! Het zegt genoeg dat Resident Evil 4 met een fris likje verf met wat nieuwe mechanics in 2023 nog altijd relevant zal zijn, voor een nieuwe generatie spelers zelfs. Volgend jaar speel ik dus voor de zoveelste keer met plezier door RE4… alleen zal het nu op een iets grotere tv zijn.